លន់ ណុន ជាប្អូនប្រុសបង្កើតរបស់ លន់ នល់ ជាមនុស្សដ៏សំខាន់ម្នាក់ក្នុងការរៀបចំចាត់ចែងឱ្យមានរដ្ឋប្រហារនៅ ប្រទេសកម្ពុជានាថ្ងៃទី១៨ ខែមីនា ឆ្នាំ១៩៧០ ដើម្បីទំលាក់សម្តេចនរោត្តមសីហនុ ពីតំណែងព្រះប្រមុខរដ្ឋ ។ តពីនោះមក ឆ្លងកាត់ការផ្លាស់ប្តូររដ្ឋាភិបាលដ៏គ្មានប្រសិទ្ធជាច្រើនលើក និងសង្គ្រាមស៊ីវិលដ៏ក្រពុលមុខ ប្រទេសកម្ពុជាបានធ្លាក់ក្នុងរបបខ្មែរក្រហម ឬ របបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ ដ៏សែនប្រល័យ ។
សាធារណៈមតិជាតិ និង អន្តរជាតិយល់ថាមានមនុស្ស៣រូបជាមេគំនិតនាំឱ្យមានព្រឹត្តិការណ៍១៨ មីនា ១៩៧០គឺ ព្រះអង្គម្ចាស់ស៊ីសុវត្ថិ សិរិមតៈ ១, ឧត្តមសេនីយ៍ ឬ សេនាប្រមុខ លន់ នល់ ១ និង អ៊ិន តាំ ១ ។ ដោយហេតុនេះ ទើបមនុស្សទាំង៣រូបនេះត្រូវបានគេហៅថា “ មនុស្ស១៨មីនា ” ។
ប៉ុន្តែសៀវភៅឈ្មោះ សាធារណរដ្ឋខ្មែរ របស់ បណ្ឌិត សាស្ត្រាចារ្យ រស់ ចន្ត្រាបុត្រ បានអះអាងថា ព្រឹត្តិការណ៍រដ្ឋប្រហារកើតឡើងទៅបានដោយសារមានការសម្របសម្រួល នៃការបន្លំរបស់មនុស្សទី៤ គឺវរៈសេនីយ៍ លន់ ណុន ដែលជាប្អូនប្រុសបង្កើតរបស់ ឧត្តមសេនីយ៍ លន់ នល់ ។
លន់ ណុន ត្រូវបានគេជឿថាជាមនុស្សខ្ចីដៃព្រះអង្គម្ចាស់ ស៊ីសុវត្ថិ សិរីមតៈ ធ្វើឱ្យរដ្ឋប្រហារមួយនៅប្រទេសកម្ពុជាប្រកបដោយជោគជ័យ ។ លន់ ណុន បានធ្វើការជាច្រើន គឺអាចនិយាយថា ធ្វើច្រើនជាង លន់ នល់ ដែលជាបងប្រុសរបស់គាត់ និង ជាមនុស្សម្នាក់ចេញមុខទទួលខុសត្រូវក្នុងការធ្វើរដ្ឋប្រហារទំលាក់ សម្តេច សីហនុ ទៅទៀត ។
លោក លីវ សេង មានកំណើតជាខ្មែរកម្ពុជាក្រោម និង ជាអតីតសមាជិក CIA ម្នាក់បានកត់សំគាល់ថា “ លន់ នល់ ជាមនុស្សមិនសូវចិត្តលះប៉ុន្មានទេ ប៉ុន្តែ លន់ ណុន វិញ ទោះជាមិនសូវចេញមុខក្តី ប៉ុន្តែគាត់ជាមនុស្សដៃដល់ និង ចិត្តមុត ហើយប្រាថ្នាចង់ស្នងតំណែងបងប្រុសរបស់គាត់ទៀតផង “ ។
លន់ ណុន មិនមែនគ្រាន់តែចង់បានអំណាចក្នុងសម័យសង្គមរាស្ត្រនិយមរបស់សម្តេច នរោត្តមសីហនុ ទេ ប៉ុន្តែគាត់ត្រូវបានគេជឿថា មានបំណងបង្កើតរបបសាធារណរដ្ឋមួយនៅកម្ពុជាជំនួសរបបរាជានិយម ។
ព្រះអង្គម្ចាស់ សិរីមតៈ ជាបងប្អូនជីទួតមួយនឹងព្រះប្រមុខរដ្ឋ នរោត្តម សីហនុ ប៉ុន្តែ ព្រះអង្គម្ចាស់អង្គនេះ ត្រូវបាគេមើលឃើញថា ដូចជាជើងឆ្វេង និង ជើងស្តាំ ជាមួយ លន់ នល់ ដោយសារគាត់ជាមិត្តនឹងគ្នាតាំងពីកុមារភាព ហើយអ្នកទាំងពីរចម្រើនវ័យធំធាត់ជាមួយគ្នាទៀតផង ។
សិរីមតៈ មានឈ្មោះជាមេនាំអាទិ៍សំខាន់មួយរូប ក្នុងចំណោមមេនាំអាទិ៍ដ៏សំខាន់ៗក្នុងការដកហូតមុខតំណែងពីសម្តេច សីហនុ ។ ទោះយ៉ាងណាបន្ទាប់ពីទំលាក់សម្តេចសីហនុ បានដោយជោគជ័យហើយនោះ ព្រះអង្គតែងតែមិនយល់ព្រមជាមួយលន់ នល់ និង លន់ ណុន ក្នុងការបង្កើតរបបសាធារណរដ្ឋខ្មែរឡើយ ។
ទោះយ៉ាងនេះក្តី នៅពេលដែលទីបំផុត របបសាធារណរដ្ឋខ្មែរ នៅតែត្រូវបានបង្កើតនោះ ទោះជាព្រះអង្គមិនសូវចុះសម្រុងគ្នាជាមួយ លន់ ណុន ដែលជាប្អូនប្រុសរបស់ លន់ នល់ ក្តីក៏ព្រះអង្គបានក្លាយជាមនុស្សទី២ក្នុងរបបនេះដែរ ហើយព្រះអង្គមានតួនាទីជាអ្នកគ្រប់គ្រងកិច្ចការនយោបាយក្នុងនិង ក្រៅប្រទេស ។
គេជឿថា មូលហេតុដែលលន់ ណុន ចង់បង្កើតរបបសាធារណរដ្ឋនៅកម្ពុជានោះ ក៏ព្រោះតែគាត់យល់ថា ដ៏រាបណាប្រទេសកម្ពុជានៅតែជាប្រទេសដែលគ្រប់គ្រងដោយរបបរាជានិយម នោះ មនុស្សដែលជាប្រជារាស្ត្រដូចជារូបគាត់ មុខជានឹងមិនមានវាសនាក្នុងការកាន់អំណាចក្នុងប្រទេសមួយនេះឡើយ ។ និយាយម្យ៉ាងទៀតថា ការដែលគាត់រៀបចំឱ្យមានរដ្ឋប្រហារទំលាក់សម្តេចសីហនុ បន្ទាប់មកបង្កើតរបបសាធារណៈរដ្ឋនោះ គឺជាការបង្កើតឱកាសសម្រាប់ខ្លួនគាត់ឡើងកាន់អំណាចក្នុងប្រទេស កម្ពុជាតែម្តង ។
លន់ ណុន កើតនៅថ្ងៃទី១៨ ខែមេសា ឆ្នាំ១៩៣០ នៅតាំងក្រសាំង ស្រុកសន្ទុក ខេត្តកំពង់ធំ ។ ឪពុកឈ្មោះ លន់ ហ៊ិន ម្តាយឈ្មោះ នួន ហើយគាត់ជាកូនទី៧ក្នុងគ្រួសារដែលមានបងប្អូន១០នាក់ ។
លន់ ណុន បានទៅសិក្សា ផ្នែកស៊ើបអង្កេត នៅប្រទេសបារាំងក្នុងសាលាឯកជនមួយ ។ ពេលត្រឡប់មកប្រទេសវិញ គាត់បានចូលបំរើការងារក្នុងអង្គភាពប៉ូលិសជាតិ លុះក្រោយមកបន្ទាប់ពីបានឆ្លងកាត់សាលាយោធាខ្មែរនៅភ្នំពេញ គឺសាលានាយទាហានសកម្មជំនាន់ទី១៣ ហើយបានទទួលឋានៈជាអនុសេនីយ៍ទោ ។ បន្ទាប់មកគាត់បានប្តូរទៅធ្វើការនៅក្នុងផ្នែកកងរាជអាវុធហត្ថរហូត ដល់ឆ្នាំ១៩៧០ ។
សម័យសង្គមរាស្ត្រនិយម គាត់ជាអ្នកឧបត្ថម្ភកាសែតក្នុងស្រុកមួយចំនួនទាំងផ្នែកការពារ ផ្នែកថវិកា និង សម្ភារៈ ។ ឋានៈរបស់លន់ នល់ ជារដ្ឋមន្ត្រីការពារប្រទេស ជាដើមនោះ ជាឱកាសដែលធ្វើឱ្យ លន់ ណុន ជាមនុស្សមានទឹកមាត់ប្រៃជាងឋានៈរបស់គាត់ ។ គាត់រស់នៅក្រោមការគាំពារពីបងប្រុសរបស់គាត់ជានិច្ច សូម្បីការិយាល័យធ្វើការ និង លំនៅឋានរបស់គាត់គឺនៅក្នុងភូមិគ្រឹះតែមួយជាមួយបងប្រុសរបស់គាត់ ក្បែរទំនប់ពេទ្យរុស្ស៊ី ។ ដោយហេតុនេះគាត់ទទួលបាននូវការចូលពឹងពាក់ពីមនុស្សជាច្រើននិង ញឹកញាប់ឥតដាច់ ។ ប្រការនេះជាឱកាសឱ្យគាត់ប្រមូលផ្តុំពួកបញ្ញាវន្តដែលប្រឆាំងរបប រាជាធិបតេយ្យ បង្កើតបានជាក្រុមតស៊ូនយោបាយតូចៗតាំងពីពេលនោះមក ។ រហូតដល់ឆ្នាំ១៩៦៨ ក្រុមតស៊ូនយោបាយតូចៗនេះ បានកើតមានកាន់តែច្រើនឡើងៗ និង សម្មឡើងៗ ។
គាត់បាន ប្រើប្រាស់គេហដ្ឋាននៅជនបទរបស់គាត់មួយទៀតដែលស្ថិតនៅក្បែរវត្តហា ប្របមាត់ស្ទឹងកន្ទួត ស្រុកកំពង់កន្ទួត ខេត្តកណ្តាល ចំងាយប្រមាណជា២០គីឡូម៉ែត្រពីភ្នំពេញ សម្រាប់ប្រជុំសំងាត់ផ្សេងៗ ។
សៀវភៅ សាធារណរដ្ឋខ្មែរ របស់បណ្ឌិត សាស្ត្រាចារ្យ រស់ ចន្ត្រាបុត្រ ដែលបានអះអាងថា គាត់ធ្លាប់ជាមនុស្សស្និទ្ធនឹង លន់ ណុន ម្នាក់ដែរនោះ បានរៀបរាប់ថា “ នៅក្នុងអង្គប្រជុំនីមួយៗ សាមាជិកទាំងឡាយតែងតែចាប់ផ្តើមដោយការវិភាគស្ថានការណ៍ប្រទេសជាតិទាំង ក្នុងប្រទេស និង លើឆាកអន្តរជាតិ ។ បន្ទាប់មកពួកគេចាប់ផ្តើមនិយាយជាហូរហែពីរឿងស្រលាញ់ជាតិ, ជាតិនិយម, លទ្ធិវាទីនិយមនៃពួកវៀតណាមខាងជើង និង វៀតកុងជាពិសេសអំពីលទ្ធិផ្តាច់ការរបស់សម្តេចសីហនុ ដែលជំរុញដោយមហេសីរបស់ព្រះអង្គ គឺអ្នកម្នាងម៉ូនិក និង ការពុករលួយដល់ឆ្អឹងនៃពួកមនុស្សដែលនៅជុំវិញអ្នកម្នាង ។ បេសកកម្មរបស់មនុស្សម្នាក់ៗ (ក្នុងអង្គប្រជុំ) គឺត្រូវធ្វើឱ្យមនុស្សនៅជុំវិញខ្លួនដឹងច្បាស់ពីព្រឹត្តិការណ៍ ទាំងនេះ ។ ប៉ុន្តែពេលនោះ ពួកគេមិនទាន់ដែលនិយាយដល់អំពីរឿងរាជាធិបតេយ្យឬសាធារណរដ្ឋនៅឡើយ “ ។
លោក លីវ សេង បាននិយាយថា “ លន់ ណុន បានរក្សាទំនាក់ទំនងសំងាត់ជាមួយចលនាខ្មែរសេរី ។ សឺង ង៉ុកថាញ់ ជាប្រមុខនៃចលនានេះដែលកំពុងនិរទេសខ្លួននៅភាគខាងត្បូងវៀតណាមនោះ បានឆ្លងមកកាន់ប្រទេសកម្ពុជាជាសំងាត់ដើម្បីពិគ្រោះគ្នាជាមួយគាត់នៅ គេហដ្ឋានរបស់គាត់នៅវត្តហាដែរ “ ។
លីវ សេង បានបន្ថែមទៀតថា “ លន់ ណុន មានមនុស្ស២រូបដែលជាទីទុកចិត្តរបស់គាត់គឺ ពលបាលត្រី គា ឃីន និង កុល ឡុងសេង ជាអ្នករងរ៉ាប់ទំនាក់ទំនងផ្សេងៗជាមួយសឺង ង៉ុកថាញ់ និង ធ្វើដំណើរបំពេញបេសកកម្មជាទៀងទាត់ទៅកាន់ខេត្តស្វាយរៀង ដែលជាប់ព្រំដែនវៀតណាមខាងត្បូង “ ។
ផ្នែកខាងសារព័ត៌មាន គាត់បានពឹងពាក់កាសែតប្រចាំថ្ងៃក្នុងស្រុកជាភាសាខ្មែរចំនួន២គឺ កាសែត “ ប្រយោជន៍ខ្មែរ “ ដែលមាន លឿង វ៉ែន ជាចាងហ្វាង និង កាសែត “ សុវណ្ណភូមិ “ ដែលមានឃូនថៃ ជានាយក ។
ពេលមានរបបរដ្ឋាភិបាល “ ស្រោចស្រង់ជាតិ “ នោះ សម្តេចសីហនុ និង ព្រះអង្គម្ចាស់ សិរិមតៈ ជាញឹកញាប់មានការប្រឈមមុខដាក់គ្នា ។
លោក លឿង វ៉ែន បានព្យាយាមសរសេរអត្ថបទរិះគន់សម្តេចព្រះប្រមុខរដ្ឋជាបន្តបន្ទាប់ ចុះផ្សាយតាមកាសែត ប្រយោជន៍ខ្មែរ របស់គាត់ ខណៈកាសែត នគរធំ របស់សុទ្ធ ប៉ូលីន ជាមិត្តរបស់លន់ ណុន ក៏បានធ្វើការដូចគ្នានេះដែរ ។
ប្រការនេះត្រូវបានគេមើលឃើញគ្រប់គ្នា និង គិតថា សិរិមតៈ និង លន់ ណុន មានការព្រមព្រៀគ្នាដើម្បីគាបព្រះប្រមុខរដ្ឋ សីហនុ ។
លឿង វ៉ែន ត្រូវបានចាប់ដាក់ពន្ធនាគារបន្ទាប់ពីត្រូវបានតម្រូវឱ្យបកស្រាយ បំភ្លឺជាសាធារណៈ និង ផ្តល់ភស្តុតាងផ្សេងៗ នៅចំពោះព្រះភក្ត្រសម្តេចព្រះប្រមុខរដ្ឋ ទាក់ទងនឹងការចោទប្រកាន់របស់គាត់ ក្នុងឱកាសសមាជជាតិចុងក្រោយរបស់សង្គមរាស្ត្រនិយម ។
បន្ទាប់មកមានដំណឹងថា វរៈសេនីយ៍ឯក អ៊ុំ ម៉ាណូរិន្ទ និង សូស្តែនហ្វែរណង់ដេស បានចេញបញ្ជាឱ្យចាប់ខ្លួនបញ្ញាវន្ត , សាស្ត្រាចារ្យ , គ្រូបង្រៀន,មន្ត្រីរាជការ និង យោធាចំនួន៥០០នាក់ ដែលក្នុងនោះភាគច្រើនជាមនុស្សរបស់លន់ ណុន មានជាអាទិ៍ ថោង លឹមហួង ជាដើម ។ លន់ ណុន ដែលធ្លាប់តែជាមនុស្សផ្តល់នូវការគាំពារគ្រប់យ៉ាងនោះ ពេលនេះគាត់ក៏បានគេចខ្លួនផងដែរ ដោយការប្រើរូបភាពសុំបញ្ជាធ្វើបេសកកម្មមួយដែលគាត់ជាអ្នក ចុះហត្ថលេខាដោយខ្លួនឯង ដែលការពិត គឺជាការរត់ទៅលាក់ខ្លួននៅកំពង់ស្ពឺ តែប៉ុណ្ណោះ ។
ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ១៩៧០ លន់ ណុន បានផ្ញើលិខិតទៅឱ្យមនុស្សរបស់គាត់ដោយបានចោទសួរពួកគេនូវសំនួរ ដែលគាត់បានដឹងចំលើយរួចទៅហើយនោះថាតើពួកគេត្រូវការ “ សាធារណរដ្ឋ ឬ រាជាធិបតេយ្យ “ ។
ទោះជាមានការជជែកដេញដោលយ៉ាងជូរចត់នៃសមាជិកសភាក្តី ក៏មិនទាន់មាននរណាដឹងថា អនាគតរបស់ប្រទេសកម្ពុជានឹងត្រូវធ្វើដំណើរទៅលើវិថី រាជានិយម ឬ ជាអ្វីនៅឡើយ ដោយសាររហូតមកដល់ពេលនេះ លន់ នល់ ជាមនុស្សដែលគេចាត់ទុកថា ជាមេខ្លោងក្នុងការផ្លាស់ប្តូររបបនៅប្រទេសកម្ពុជាឱ្យទៅជា សាធារណរដ្ឋនោះ មិនទាន់បញ្ចេញសញ្ញាអ្វីជាក់លាក់គួរឱ្យកត់សំគាល់នៅឡើយ ។
ការពិតពេលនេះ លន់ នល់ នៅមានភាពរារែកនិងចាំមើលសញ្ញាយល់ព្រមពីព្រះអង្គម្ចាស់សិរីមតៈ ខណៈព្រះអង្គម្ចាស់ស៊ីសុវត្ថិ សិរីមតៈ ក៏ហាក់នៅរារែកមិនហ៊ានសម្រេចព្រះទ័យថានឹងត្រូវធ្វើរដ្ឋប្រហារ ទំលាក់សម្តេចសីហនុ ឬយ៉ាងណា ។ និយាយដោយខ្លីគឺលន់ នល់ និង សិរិមតៈ មានការមិនទុកចិត្តគ្នា និង មានការក្រែងចំពោះគ្នាទៅវិញទៅមក ទោះជាមនុស្ស២រូបនេះបានធ្វើការជាមួយគ្នារហូតនាំស្ថានភាពប្រទេស កម្ពុជាមកដល់ដំណាក់កាលដែលរដ្ឋប្រហារមួយមានឧបមេយ្យដូចជាព្រួញដែល គេបានដាក់នៅលើខ្សែធ្នូរនិងបានត្រូវទាញបន្តឹងរួចទៅហើយនោះ ក្តី ។
នេះជាដំណាក់កាលសំខាន់ដែលធ្វើឱ្យមនុស្សគ្រប់គ្នាចេះតែជជីកសួរ គ្នាថា បើមេក្លោងទាំង២រូបសុទ្ធតែមានសភាពបែបនេះ តើការបំបែកភាពនៅគាំងនៃស្ថានភាពនេះ ប្រព្រឹត្តទៅយ៉ាងណា ហើយនរណាជាអ្នកញាក់ចិញ្ចើមដាក់នរណាមុន ?
សៀវភៅសាធារណរដ្ឋខ្មែរ បានរៀបរាប់រឿងដ៏អាថ៌កំបាំងនេះថា គឺ លន់ ណុន ជាអ្នកទំលាយភាពទ័លច្រកនេះ ។
សៀវភៅខាងលើនេះ បានរៀបរាប់ថា “ តាមពិតអនាគតរបស់ប្រទេសកម្ពុជាបានប្រព្រឹត្តទៅក្នុងយប់ថ្ងៃទី១៨ ឈានចូលថ្ងៃទី១៨ ខែមីនា ឆ្នាំ១៩៧០ ។
ទាល់តែ៤ឆ្នាំ ក្រោយមកទើបខ្ញុំ ( អ្នកនិពន្ធ គឺ រស់ ចន្ត្រាបុត្ត ) រកឃើញអាថិ៍កំបាំង នៅក្នុងយប់នោះ ។ នៅឆ្នាំ១៩៧៤ លន់ ណុន បានរស់នៅអស់មួយភាគក្នុងការនិរទេសខ្លួនរបស់គាត់នៅប្រទេសបារាំង ហើយនៅខែមិថុនា នៃឆ្នាំដដែលនោះ ក្នុងឱកាសនៃការដើរកំសាន្តតែពីរនាក់តតួក្នុងឧទ្យានប៊ូឡូញ (Boulogne) ទើបគាត់បានបង្ហើបប្រាប់ពីអាថិ៍កំបាំនៃរឿងរ៉ាវដែលបានកើតឡើង នៅក្នុងយប់ដ៏វែងឆ្ងាយនោះ ។ – See more at: http://library.cen.com.kh/library/read_online_html?token=ZTQ4MmJhYTI4M2I3Mjg0MWZjZTZlOTBmMjFlZWQ1#sthash.O6in6Sql.dpuf
Time To Change 