ស៊ូកាណូបានធ្វើឲ្យប្រទេសរបស់លោកមានឯកភាព និងបង្កើតបានជាប្រទេសសេរីមួយ។ លោកបានរំដោះប្រជាជនឲ្យចេញផុតពីហិនភាព(ភាពអន់ថយ) និងបានធ្វើឲ្យប្រជាជនមានមោទនភាពក្នុងនាមជាប្រជាជនឥណ្ឌូនេស៊ី។
ស្នាដៃដែលសម្រេចបាននេះមិនតូចទេ គឺលោកបានរំដោះប្រជាជននិងធ្វើឲ្យឯកភាពប្រទេសចេញផុតពីការត្រួតត្រា របស់អាណានិគមហុល្លង់ដែលកាន់កាប់ប្រទេសនេះអស់៣៥០ឆ្នាំ រួមទាំងការកាន់កាប់ត្រួតត្រារបស់ចក្រពត្តិជប៉ុន៣ឆ្នាំកន្លះទៀត។
អ្វីដែលលោកស៊ូកាណូបានធ្វើនៅថ្ងៃទី១៧ សីហា ឆ្នាំ១៩៤៥ គឺវាមិនខុសប្លែកគ្នាពីអ្វីដែលលោកថូម៉ាស់ ហ្សេហ្វហ្វឺសាន់ (Thomas Jefferson) បានធ្វើសម្រាប់ប្រជាជនអាមេរិកនៅថ្ងៃទី៤ កក្កដា ឆ្នាំ១៧៧៦នោះទេ។
ប្រហែលជាលោកស៊ូកាណូបានធ្វើច្រើនជាងលោកថូម៉ាស់ ហ្សេហ្វហ្វឺសាន់ទៅទៀតផង។ លោកស៊ូកាណូគឺជាមេដឹកនាំនៅអាស៊ីតែមួយគត់នៃយុគសម័យទំនើប ដែលមានសមត្ថភាពធ្វើឲ្យប្រជាជនឥណ្ឌូនេស៊ីជាប្រជាជាតិមួយដែលមាន ជនជាតិខុសៗគ្នាជាច្រើន មានវប្បធម៌សាសនាខុសៗគ្នារួមឯកភាពគ្នាតែមួយ ហើយលោកបានធ្វើឲ្យសម្រេចការឯកភាពនេះដោយគ្មានការបង្ហូរឈាមមួយ តំណក់ទេ។ បើប្រៀបធៀបលោកស៊ូកាណូជាមួយអ្នកបន្តវេនពីលោកគឺលោកស៊ូហារតូ វិញគឺខុសគ្នាដូចមេឃនិងដី ព្រោះលោកស៊ូហារតូជាមេដឹកនាំដែលបានសម្លាប់និងចាប់ដាក់គុកប្រជាជន រាប់សែននាក់ ដើម្បីបង្កើតឡើងនូវរបបថ្មីមួយតាមបែបផែនរបស់ខ្លួន។
ប្រជាជនឥណ្ឌូនេស៊ីចូលចិត្តហៅឈ្មោះលោកថា“បងកាណូ”។ លោកស៊ូកាណូ កើតនៅថ្ងៃទី៦ មិថុនា ១៩០១ ជាកូនប្រុសរបស់វណ្ណៈអភិជនជនជាតិជ្វាមានប្រពន្ធជាជានជាតិនៅកោះ បាលី។ លោកមានទេពកោសល្យផ្នែកសិក្សាស្រាវជ្រាវនិងអត្ថពលកម្ម។ លោកបានក្លាយទៅជាមនុស្សម្នាក់ក្នុងចំណោមមនុស្ស៤ទៅ៥នាក់ ដែលត្រូវអនុញ្ញាតិឲ្យចូលសិក្សាភាសាហុល្លង់ ហើយបន្ទាប់មកឪពុកលោកបានបញ្ចូនលោកឲ្យទៅសិក្សានៅសាលា មធ្យមសិក្សានៅទីក្រុងស៊ូរ៉ាបាយ៉ា ដែលនៅទីនោះលោកជួបអ្នកជាតិនិយមដ៏ឧត្តមម្នាក់គឺលោក Tjokroaninoto។ តាមរយៈអ្នកជាតិនិយមរូបនេះ លោកស៊ូកាណូ ត្រូវបានគេឲ្យចូលរួមនៅក្នុងចលនាតស៊ូដើម្បីសេរីភាព។
លោកបានក្លាយទៅជាវាគ្មិនដ៏មានពិសោធន៍ និងមានការទាក់ទាញសតិសម្បជញ្ញៈ ជាយុវជនម្នាក់ដែលរះភ្លឺចិញ្ចែងជាងអ្នកជាតិនិយមដែលជាគ្រូរបស់លោក ទៅទៀត។ នៅឆ្នាំ១៩២៩ គឺ២ឆ្នាំបន្ទាប់មក លោកបានជួយបង្កើតអង្គការចាត់តាំងមួយដែលមានឈ្មោះថា Partai Nasional Indonesia លោកស៊ូកាណូក៏ត្រូវបានពួកអាណានិគមហុល្លង់ចាប់ដាក់គុក។ លោកធ្វើជាមេធាវីការពារក្តីដោយខ្លួនឯង ហើយបានក្លាយជាមនុស្សម្នាក់ដែលមានស្នាដៃឯកខាងវោហារសាស្ត្រ។ លោកត្រូវបានដោះលែងពីគុកនៅឆ្នាំ១៩៣១ ដោយមានហ្វូងប្រជាជនកកកុញបានមកចាំអបអរសាទរដោយចាត់ទុកលោកជាវីរជន ថ្មីរបស់ប្រទេស។
បន្ទាប់មកលោកស៊ូកាណូ បានចាប់ផ្តើមបណ្តុះគំនិតដល់ប្រជាជនឲ្យមានឯកភាពគ្នារវាងជនជាតិជ្វា ជនជាតិកោះបាលី ជនជាតិអាសេ ជនជាតិកោះស៊ូម៉ាត្រា និងជនជាតិដទៃទៀត។ លោកបានបំពេញភារកិច្ចនេះអស់មួយជីវិតរបស់លោកដើម្បីការឯកភាពនិង សន្តិភាពរបស់ប្រទេស។ នេះជាកេរដំណែលដ៏មហិមារបស់លោករហូតមក ហើយសព្វថ្ងៃប្រទេសឯកភាពនេះត្រូវទទួលរងនូវការគំរាមគំហែងអំពី ការបែកបាក់ ការបែងចែក ដែលនេះជាលទ្ធផលនៃនយោបាយរបស់លោកស៊ូហារតូនិងអ្នកបន្តវេនពីគាត់ ។
ប៉ុន្តែប្រវត្តិសាស្ត្រមិនប្រណីចំពោះលោកស៊ូកាណូទេ។ បដិវត្តន៍ដ៏ត្រចះត្រចង់នេះត្រូវបានលោកខាងលិចចាត់ទុកថាជាការ បញ្ចើចបញ្ចើរាស្ត្រ និងជាគំនិតអាក្រក់របស់លោកស៊ូកាណូទៅវិញ។ ទោះជាយ៉ាងណានៅពេលដែលលោកស៊ូកាណូ និងមហាម៉ាដហាតតា (Mohammad Hatta) ធ្វើការប្រកាសឯករាជ្យនៅឆ្នាំ១៩៥៤ មានអ្នកនយោបាយលោកខាងលិចនិងបញ្ញវន្តជាច្រើន បានហៅលោកស៊ូកាណូថាជាពន្លឺថ្មីកំពុងរះនៅក្នុងចំណោមប្រទេសក្រី ក្រក។ សេចក្តីកោតសរសើរទាំងនោះបានសាបរលាបបន្តិចម្តងៗនៅឆ្នាំ១៩៦៥ បន្ទាប់ពីការបង្កើតពិភពកុម្មុយនិស្តរបស់មហាអំណាចថ្មី។
លោកស៊ូកាណូ បានហៅបញ្ហានេះថាជា “សតវត្សន៍នៃការភ្ញាក់រលឹករបស់ប្រជាជនគ្រប់ពណ៌សម្បុរ” ដែលធ្វើការគ្រវែងចោលច្រវាក់ខ្នោះឃ្នាងពួកអាណានិគមនិយមលោកខាងលិច។ លោកបានបំពេញតួនាទីឈានមុខនៅក្នុងដំណើរការផ្តួចផ្តើមឡើងនូវសន្និសីទ អាស៊ីអាហ្រិ្វកជាប្រវត្តិសាស្ត្រនាឆ្នាំ១៩៥៥នៅទីក្រុងបានឌុង ហើយបន្ទាប់មកចលនាមិនចូលបក្សសម្ព័ន្ធនេះបានរីករាលដាលទៅដល់អាមេរិក ឡាទីនថែមទៀត។ លោកស៊ូកាណូ បានហៅព្រឹត្តិការណ៍នានានៅពេលនោះថាជា “សតវត្សរ៍នៃអន្តរាគមន៍” ជាពេលដែលមហាអំណាចធំៗអាចជ្រៀតជ្រែកចូលកិច្ចការប្រទេសតូចៗ នៅអាស៊ី អាហ្វ្រិក និងអាមេរិកឡាទីន យុទ្ធសាស្ត្ររបស់គេគឺគាំទ្ររដ្ឋាភិបាលយោធា ដែលធ្វើជាកំពែងការពារប្រឆាំងទល់នឹងការគំរាមកំហែងពីពួកក្រហម(ពួក កុម្មុយនិស្ត)។
របបយោធាដែលមានការបង្កាបយ៉ាងឃោឃៅ ដូចជារបបម៉ូប៉ូទូ(Mobutu) នៅទ្វីបអាហ្វ្រិកនិងរបបស៊ូហារតូនៅទ្វីបអាស៊ី បានទទួលការប្រសិទ្ធិពរជ័យពីលោកខាងលិច ដែលចាត់ទុកថាជាការអនុវត្តន៍ក្នុងនាមនៃលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនិងដើម្បី ទប់ទល់និងពួកកុម្មុយនិស្ត។
នៅក្នុងកាលៈទេសៈបែបនោះ លោកស៊ូកាណូបានបាត់ខ្លួនដូចលោកថូម៉ាស់ហ្សេហ្វហ្វីសាន់ដែរ ប៉ុន្តែត្រូវបានជំនួសដោយមនុស្សម្នាក់ដែលអនុញ្ញាតឲ្យឥទ្ធិពលកុ ម្មុយនិស្តពង្រឹងខ្លួនចូលមកក្នុងប្រទេស។ យុទ្ធនាការប្រឆាំងលោកស៊ូកាណូបានផ្តើមដោយមានការបង្កាច់បង្ខូចថា លោកស៊ូកាណូគឺជាអ្នកឲ្យដៃជប៉ុនចូលប្រទេសបង្កាត់ភ្លើងសង្គ្រាម ហើយនៅនាទីចុងក្រោយនៃមហាអំណាចរបស់លោក គេបានចោទប្រកាន់លោកថាជាមេដឹកនាំផ្តាច់ការ។ តើការចោទប្រកាន់នេះពិតដែរឬទេ? តើលោកស៊ូកាណូជាអ្នកឲ្យដៃ និងសហការជាមួយជប៉ុនឬ? សូម្បីតែពេលដែលលោកស្ថិតនៅក្នុងគុករបស់ហុល្លង់នៅឆ្នាំ១៩៣០ ក៏លោកស៊ូកាណូបានសរសេរផ្ញើរទៅអាជ្ញាធរអាណានិគមដោយសំណូមពរ(អត់ បានការ)ថា ឲ្យហុល្លង់សហការជាមួយអ្នកជាតិនិយមឥណ្ឌូនេស៊ីប្រឆាំងពួកហ្វាស៊ី សជប៉ុនដែរ។ ផ្ទុយមកវិញនៅពេលដែលជប៉ុនឈ្លានពានឥណ្ឌូនេស៊ី ពួកហុល្លង់បានចុះចាញ់ដោយប្រគល់ប្រទេសនិងប្រជាជនឥណ្ឌូនេស៊ីឲ្យ ជប៉ុនតែម្តងដែលក្នុងនោះលោកស៊ូកាណូក៏ត្រូវជាប់គុកផងដែរ។
ខណៈនោះលោកបានធ្វើសហប្រតិបត្តិការជាមួយជប៉ុន។ ប្រការដែលលោកធ្វើបែបនេះក៏ដោយសារមានការគាំទ្រពីមេដឹកនាំអ្នក ជាតិនិយម ហាតតា ផងដែរ ហើយលោកបានប្រើប្រាស់ឥទ្ធិពលរបស់លោកឈានទៅមុខជាប្រយោជន៍ដល់ប្រទេស របស់លោក។ លោកបានទទួលស្គាល់ថា លោកបានជ្រើសរើសពលករធ្វើការដោយដៃរាប់ពាន់នាក់ឲ្យកងទ័ពជប៉ុនដែល ភាគច្រើនបានស្លាប់និងរបួសនៅពេលសង្គ្រាម។ ប៉ុន្តែលោកក៏បានប្រើប្រាស់បណ្តាញវិទ្យុទាក់ទងជប៉ុនធ្វើការទាក់ទង គ្នាទៅពួកជាតិនិយមនៅតាមកោះនានាដែរ។ លោកស៊ូកាណូបានឆ្លៀតយកឳកាសនោះបំផុសប្រជាជនឲ្យភ្ញាក់រលឹកធ្វើ ការតស៊ូដើម្បីសេរីភាពឡើង។ លោកបានប្រើប្រាស់បទពិសោធន៍វោហារសាស្ត្ររបស់លោកដាស់ប្រជាជន ដែលធ្លាប់បានដេកលក់អស់ជាច្រើនសតវត្សរ៍មកហើយ ឲ្យក្រោកឡើងធ្វើការត្រៀមខ្លួនដើម្បីតស៊ូស្វែងរកឯករាជ្យភាព។ ពិភពលោកបានធ្វើជាសាក្សីឲ្យវីរជនឥណ្ឌូនេស៊ីរូបនេះ នៅពេលដែលពួកគេបានប្រយុទ្ធជាមួយសត្រូវជាសម្ព័ន្ធមិត្តដែលបានជាន់ដី ស៊ូរ៉ាបាយ៉ា (Surabaya) ដើម្បីធ្វើការកាន់កាប់ប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ីម្តងទៀតដោយពួកហុល្លង់នា ថ្ងៃទី១០វិច្ឆកា១៩៤៥។
តើនោះគឺជាមេដឹកនាំផ្តាច់ការស៊ូកាណូឬ? លោកមិនមានលក្ខណៈត្រង់ណាមួយថាជាមេដឹកនាំផ្តាច់ការនោះទេ។ ពាក្យចោទទាំងនោះត្រូវបានបង្កញុះញង់ឡើងដោយពួកលោកខាងលិច។ លោកស៊ូកាណូបានធ្វើជាប្រធានាធិបតីឥណ្ឌូនេស៊ីអស់ពីរទសវត្សរ៍ ប៉ុន្តែកាន់កាប់អំណាចពិតប្រកដបានតែ៦ឆ្នាំចុងក្រោយនៃការគ្រប់គ្រង ប្រទេសជារយៈពេលដែលលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យត្រូវបានអនុវត្ត។ ហេតុអ្វីបានជាលោកបង្កើតនូវប្រព័ន្ធបែបនេះ? ប្រហែលជាដោយសារតែការសន្យារបស់លោកចំពោះលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យហើយមើលទៅ។ តាមរយៈនេះ ប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ីមានគណបក្សនយោបាយជិត៦០គណបក្ស។ ក្រោយមកលោកបានត្រូវបានគេដកចេញពីតំណែងដោយរដ្ឋប្រហារមួយហើយលោក ស៊ូហារតូបានឡើងជំនួសជាប្រធានាធិបតី។
លោកស៊ូកាណូបានស្លាប់នៅឆ្នាំ១៩៧០។ លោកជាបុរសម្នាក់ដែលសុបិន្តស្វែងរកសេរីភាព សន្តិភាពសម្រាប់ឥណ្ឌូនេស៊ី ប៉ុន្តែសុបិន្តនោះត្រូវគេប្លន់យកដោយអំពើហិង្សានិងការបង្ក្រាប ឲ្យថប់ដង្ហើមស្លាប់តាមរយៈអំណាចយោធា។
កេរ្ត៍ឈ្មោះរបស់លោកស៊ូកាណូ ត្រូវបានគេធ្វើការពិនិត្យសើរើឡើងវិញក្រោយពីលោកស៊ូហារតូ បានត្រូវគេដកចេញពីតំណែងនៅឆ្នាំ១៩៩៩ ហើយកូនស្រីរបស់លោកស៊ូកាណូគឺលោកស្រីមេហ្កាវ៉ាទី ស៊ូកាណូពូទ្រី បានឈ្នះនៅក្នុងការបោះឆ្នោតជាទូទៅដោយសេរី ដែលនោះគឺជាការវិលត្រឡប់មកក្នុងឆាកនយោបាយវិញនៃពូជពង្សស៊ូកាណូ។
ដកស្រង់ចេញពី សៀវភៅជនមានឥទ្ធិពលនៅអាស៊ី – See more at: http://library.cen.com.kh/library/read_online_html?token=YTg5YzZhODllYzcxMDhmNjdlMzc4YmU1Mzk3YzQ3#sthash.1KwcNlnh.dpuf