មូលហេតុចម្បងដែលធ្វើឲ្យភាពក្រីក្រនៅបន្តមាន គឺដោយសារការបែងចែកធនធានសំខាន់ៗក្នុងសង្គម សម្រាប់ការទ្រទ្រង់ជីវិត មិនត្រូវបានធ្វើឡើងដោយភាពស្មើគ្នា និង ដោយភាពមិនសមរម្យ។ បញ្ហានៃការបែងចែកធនធានដោយស្មើភាព ឬដោយភាពលម្អៀងតិចតួច នៅក្នុងកម្រិតណាមួយនៃសង្គមនោះ គឺជាពុទ្ធិមួយដ៏សំខាន់នៅក្នុងការធានាយុត្តិធម៌សង្គម។ រីឯនយោបាយនៅក្នុងន័យនេះ ត្រូវបានគេចាត់ទុកថាមាននាទីយ៉ាងសំខាន់ នៅក្នុងការបង្កើតនូវសង្គមមួយដែលមានភាពស្មើគ្នា មានសណ្តាប់ធ្នាប់ និងស្ថិរភាព ហើយភាពក្រីក្រគឺជាបញ្ហាមួយដ៏សំខាន់បំផុត ទាំងនៅក្នុងទ្រឹស្តី និងក្នុងការអនុវត្ត។
ភាពក្រីក្រជាទូទៅត្រូវបានគេកំណត់នៅក្នុងលក្ខ័ណ្ឌជីវភាពនៃប្រជាជន ដែលមិនអាចបំពេញនូវតម្រូវការចាំបាច់ក្នុងការរស់នៅទូទៅ និងក្នុងការបំពេញមុខងារសង្គមបាន។ ប៉ុន្តែ ទោះជាយ៉ាងណាវាមានការលំបាកក្នុងការកំណត់ថា តម្រូវការកម្រិតណាដែលចាត់ទុកថាចាំបាច់នោះ។
នៅក្នុងប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍន៍ជាច្រើនប្រជាជនមួយភាគធំ កំពុងរស់នៅក្នុងស្ថានភាពជីវភាពដែលបានត្រឹមតែរស់យ៉ាងលំបាក ពោលគឺពួកគេស្ទើរតែមិនអាចរកអាហារចិញ្ចឹមក្រពះប្រចាំថ្ងៃបាន ហើយការផ្គត់ផ្គត់ផ្នែកទីជំរក ថ្នាំសង្កូវ និងការអប់រំ គឺមានការខ្វះខាតយ៉ាងខ្លាំង។ ផ្ទុយទៅវិញ នៅតាមប្រទេសអភិវឌ្ឍន៍វិញ មានប្រជាជនតែមួយចំនួនតូចប៉ុណ្ណោះ ដែលរស់នៅក្នុងស្ថានភាពខ្វះខាត ប៉ុន្តែក៏នៅមានប្រជាជនខ្លះ អាចរស់នៅក្រោមខ្សែបន្ទាត់នៃភាពក្រីក្រផងដែរ។
ខ្សែបន្ទាត់នៃភាពក្រីក្រ អាចកំណត់នៅពេលដែលសមាជិកគ្រួសារ មិនមានធនធានគ្រប់គ្រាន់ (គណនាតាមរយៈប្រាក់ចំណូល) ក្នុងការចូលរួមសកម្មភាពសង្គម និង សកម្មភាពកំសាន្តសប្បាយផ្សេងៗ ដែលមនុស្សនៅក្នុងសហគមន៍នោះអាចទទួលបានជាទូទៅ។ ជាឧទាហរណ៍ ប្រសិនបើនៅក្នុងសហគមន៍មួយសុទ្ធតែមានទូរទស្សន៍ប្រើគ្រប់គ្រួសារ នោះគ្រួសារដែលគ្មានលទ្ធភាពក្នុងការទិញទូរទស្សន៍ប្រើ នឹងត្រូវបានចាត់ទុកថាជាគ្រួសារក្រីក្រ។
++ភាពក្រីក្រដាច់ខាត និងមិនដាច់ខាត
ភាពក្រីក្រអាចមានអត្ថន័យជាច្រើនទៅតាមបរិបទផ្សេងៗ។ នៅក្នុងប្រទេសដែលមានការអភិវឌ្ឍន៍ខាងសេដ្ឋកិច្ច ឧស្សាហកម្ម ភាពក្រីក្រជាទូទៅត្រូវបានកំណត់ដោយ “ភាពមិនដាច់ខាត” (relative poverty) ពោលគឺ មនុស្សដែលត្រូវបានចាត់ទុកថាក្រីក្រ មិនមែនមានន័យថាគេមិនអាចបំពេញនូវតម្រូវការចាំបាច់សម្រាប់ជីវិតបាននោះទេ តែគឺដោយសារគេមិនអាចបំពេញបាននូវស្តង់ដារអប្បបរមានៃជីវភាពក្នុងសហគមន៍នោះ។
ផ្ទុយទៅវិញ នៅក្នុងប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍន៍ ភាពក្រីក្រច្រើនតែត្រូវបានសំដៅលើភាព “ក្រីក្រដាច់ខាត” (absolute poverty) ដែលមានន័យថា ជាលក្ខ័ណ្ឌមួយដែលប្រជាជនរស់នៅដោយខ្វះខាតធនធានចាំបាច់សម្រាប់ទ្រទ្រង់ជីវិតប្រចាំថ្ងៃ។ ជាគោលការណ៍ ភាពក្រីក្រដាច់ខាត អាចនឹងត្រូវលប់បំបាត់បាន នៅពេលដែលប្រជាជនមានជីវភាពប្រសើរឡើង រីឯភាពក្រីក្រមិនដាច់ខាតវិញ នឹងនៅតែបន្តវត្តមាន ដរាបណាការបែងចែកធនធាននៅក្នុងសង្គមនៅតែមានវិសមភាព។ ដូច្នេះហើយ ភាពក្រីក្រ គឺមិនត្រឹមតែជាបញ្ហានៃប្រទេសជាតិមួយឡើយ តែវាជាបញ្ហាសកល ដែលទាមទារឲ្យមានដំណោះស្រាយប្រកបដោយភាពស្មុគស្មាញខ្លាំង។
++ទស្សនៈអ្នកសង្គមនិយម និងសេរីនិយម
សម្រាប់ទស្សនៈសង្គមនិយម ភាពក្រីក្រគឺជារឿងមួយធ្ងន់ធ្ងរ និងមិនអាចអត់ទ្រាំបាន។ វាជាការពិត ថាមិនទាន់មានសង្គមណាមួយនៅក្នុងពិភពលោក អាចលុបបំបាត់ទាំងស្រុងនូវភាពក្រីក្របានឡើយ បើទោះបីជាក្រុមអ្នកសង្គមនិយមតែងតែរិះគន់ចំពោះបញ្ហានេះ ហើយតែងតាំងខ្លួនថាអាចលុបបំបាត់ភាពក្រីក្រ ទាំងដែលគេមិនដែលឃើញថាក្រុមនោះអាចធ្វើបានម្តងណាឡើយ។ តាមការវិភាគរបស់ម៉ាក្ស (Max) ភាពក្រីក្រគឺជាលក្ខណៈក្នុងរចនាសម្ព័ន្ធនៃការគ្រប់គ្រងដោយមូលធននិយម និងជាលទ្ធផលចេញពីការគ្រប់គ្រងតាមរបបនោះ។ ការពង្រីកផលចំណេញដោយខានតែបាន របស់ពួកមូលធននិយម ជម្រុញឲ្យមានការកេងប្រវ័ញ្ចកម្លាំងពលកម្ម តាមរយៈការកាត់បន្ថយប្រាក់ខែកម្មករ ការកាត់បន្ថយសេវាសុខភាព និងការបង្កើនម៉ោងធ្វើការងារជាដើម។ និយាយតាមបែបម្យ៉ាងទៀត ការជម្រុញអាជីវកម្ម ក្នុងទិសដៅបង្កើតទ្រព្យសម្បត្តិឯកជន ជាគោលការណ៍ដែលលើកទឹកចិត្ត ឲ្យមានការបង្កើនគំលាត និងវិសមភាពនៅក្នុងសង្គម (ភាពក្រីក្រមិនដាច់ខាត)។ ដូច្នេះហើយការងាររបស់អ្នកសង្គមនិយម គឺត្រូវដោះស្រាយនូវវិសមភាពនៃមូលធននិយមនោះ ដោយអនុវត្តតាមពាក្យប្រដៅរបស់ ម៉ាក្ស ថា “ផ្តល់ឲ្យតាមសេចក្តីត្រូវការចាំបាច់” ដើម្បីទុកធនធាននោះបែងចែកឲ្យបានស្មើគ្នាទាំងសេដ្ឋកិច្ច និងសង្គមកិច្ច និងកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រ។
ទស្សនៈរបស់អ្នកសេរីនិយមបែបបូរាណ ក៏ចាត់ទុកថាភាពក្រីក្រមានលក្ខណៈជារចនាសម្ព័ន្ធដែរ ប៉ុន្តែការយល់ឃើញរបស់ពួកនោះមានលក្ខណៈមិនដូចគ្នានឹងទស្សនៈសង្គមនិយមឡើយ។ ពួកគេជឿថាការបែងចែកធនធាននៅក្នុងរដ្ឋមួយ នឹងមានលក្ខណៈល្អប្រសើរតាមរយៈប្រព័ន្ធនៃទីផ្សា។ នៅក្នុងប្រព័ន្ធទីផ្សាសេរី បុគ្គលឯកជនប្រជែងគ្នាក្នុងការស្វែងរកធនធានរបស់ខ្លួន ដែលនឹងបង្កើននូវកំណើនសេដ្ឋកិច្ចបានល្អជាប្រព័ន្ធផ្សេងៗ ប៉ុន្តែទោះជាយ៉ាងណាក៏វាពុំអាចទទួលបានស្មើៗគ្នាដែរ ព្រោះនៅក្នុងទីផ្សាសេរីតែងមានអ្នកជោគជ័យ និងអ្នកបរាជ័យជានិច្ច។ ហើយចំនុចនោះហើយគឺជាសក្កានុពលសំខាន់នៃប្រព័ន្ធនោះ។ ការទទួលបានទ្រព្យសម្បត្តិច្រើនសម្រាប់បុគ្គលឯកជន ជាការបង្ហាញឲ្យឃើញពីភាពឆ្លាតវៃ និងសមត្ថភាពរបស់បុគ្គលនោះ ហើយវាប្រៀបដូចជារង្វាន់នៃការលើកទឹកចិត្តនៅក្នុងគំនិតឆ្នៃប្រឌិត និងជោគជ័យនៃអាជីវកម្ម។ ម្យ៉ាងវិញទៀត នៅក្នុងប្រព័ន្ធសេដ្ឋកិច្ចទីផ្សាសេរី ជម្រុញឲ្យប្រជាជនខ្លាច និងស្អប់ភាពក្រីក្រ ដែលជាការណ៍មួយធ្វើឲ្យប្រជាជនខិតខំប្រឹងប្រែងក្នុងការកសាងជីវភាពរបស់ខ្លួននៅក្នុងសង្គម ក៏ដូចជាកសាងអំណាចសេដ្ឋកិច្ចនៃសង្គមនោះដែរ។ បើយោងតាមការវិភាគនេះ យើងឃើញថាវិធានការដែលអ្នកសង្គមនិយមប្រើក្នុងការកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រ តាមរយៈការបែងចែកកម្រិតពន្ធដាទៅតាមជីវភាពប្រជាជនម្នាក់ និងការបង្កើនកម្មវិធីសុខុមាលភាពនោះ ទំនងជាមានផលអវិជ្ជមានទៅវិញសម្រាប់ប្រព័ន្ធទីផ្សា និងមិនបានលើកទឹកចិត្តឲ្យប្រជាជនមានភាពរឹងមាំឡើយ។
++គំលាតរវាងអ្នកមាននិងអ្នកក្រ
គំលាតដ៏ឆ្ងាយរវាងប្រទេសអ្នកមាន និងអ្នកក្រនៃបណ្តាប្រទេសក្នុងសកលលោកនាពេលបច្ចុប្បន្ន បានបង្ហាញឲ្យឃើញការធ្លាក់ចុះនៃសេចក្តីថ្លៃថ្នូររបស់មនុស្សជាតិ។ គេបានប៉ាន់ប្រមាណថាមានមនុស្សប្រមាណជា៨០ភាគរយកំពុងរស់នៅដោយប្រាក់ចំណូលទាបជាងដប់ដុល្លាក្នុងមួយថ្ងៃ។ ប្រជាជានដែលក្រីក្រប្រមាណជាង៤០ភាគរយនៃប្រជាជនសរុប មានប្រាក់ចំណូលស្មើត្រឹមតែ ៥ ភាគរយនៃប្រាក់ចំណូលពិភពលោក ឯប្រជាជនអ្នកមានប្រមាណជា៥ភាគរយកាន់កាប់ប្រាក់ចំណូលពិភពលោកជាង ៧៥ ភាគរយ។ កុមារប្រមាណជាពីរពាន់លាននាក់ដែលរស់នៅក្នុងប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍន៍ ក្នុងនោះមួយភាគបីកំពុងប្រឈមនឹងកង្វះខាតទីជម្រក ហើយមួយភាគប្រាំមួយមិនមានទឹកស្អាតប្រើប្រាស់ និងមួយភាគប្រាំពីរមិនមានសេវាសុខភាពទៅដល់។ លើសពីនេះទៀត ជារៀងរាល់់ឆ្នាំ កុមារអាយុតិចជាងប្រាំឆ្នាំប្រមាណដប់លាននាក់ស្លាប់ ដោយសារកង្វះអាហារូបត្ថម្ភ និងជម្ងឺដែលអាចការពារបាន។ ភាពក្រីក្រទាំងនោះ ជាការគំរាមកំហែងដ៏ធំក្នុងការអភិវឌ្ឍន៍ប្រទេស និងស្ថិរភាពនយោបាយពិភពលោក។
ចាប់តាំងពីក្រោយសង្គ្រាមលោកលើកទី២ ប្រទេសមហាអំណាចឧស្សាហកម្មជាច្រើន បានផ្តល់ប្រាក់ជំនួយបរទេសជាច្រើន ដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ច និងធានាស្ថិរភាពនយោបាយ។ សកម្មភាពមនុស្សធម៌ជាច្រើនត្រូវបានបង្កើតឡើង ដើម្បីឆ្លើយតបនឹងគ្រោះមហន្តរាយដោយមនុស្ស និងដោយធម្មជាតិ រួមទាំងគ្រោះទុរភិក្ស សង្គ្រាម និងប្រល័យពូជសាសន៍ជាដើម។ គម្រោងចាក់ថ្នាំបង្ការ និងកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ ដូចជាការផ្តល់ទឹកស្អាតប្រើប្រាស់ និងបង្កើនអនាម័យ បានជួយកាត់បន្ថយអត្រាស្លាប់ដោយជម្ងឺ និងបង្កើនអត្រាសង្ឃឹមរស់នៅក្នុងតំបន់ជាច្រើន។ ទោះបីជាយ៉ាងណា គេសង្កេតឃើញថា គំលាតជីវភាពរវាងអ្នកមាន និងអ្នកក្រនៅក្នុងប្រទេស និងរវាងប្រទេសនិងប្រទេស កាន់តែមានកម្រិតខ្ពស់ទៅៗ។ រីឯនយោបាយនៅក្នុប្រទេសឧស្សាហកម្មកាន់តែមានភាពខ្សោយទៅៗ ក្នុងការចាត់វិធានការដោះស្រាយបន្ទាន់នោះ ដែលជារឿងគួឲ្យព្រួយបារម្ភសម្រាប់ស្ថិរភាពនយោបាយពិភពលោកនាពេលអនាគត៕T – See more at: http://library.cen.com.kh/library/read_online_html?token=NjVhN2M4OT#sthash.hakCME80.dpuf
Time To Change 